Marta Fandrey, LL.M.

radca prawny

Prowadzę sprawy cywilne dla moich klientów w Niemczech – wszędzie tam, gdzie mnie potrzebują. W Niemczech również prowadzę swoją kancelarię. Specjalizuję się w szczególności w sprawach o zapłatę z elementem transgranicznym.
[Więcej >>>]

Zgłoś roszczenie

Czy niemiecki sąd zawsze stosuje niemieckie prawo?

Marta Fandrey08 marca 2020Komentarze (0)

czy niemiecki sąd zawsze stosuje niemieckie prawoDo dzisiejszego wpisu zainspirował mnie artykuł na znakomitym niemieckim blogu dotyczącym niemieckiej procedury cywilnej: https://www.zpoblog.de/

Tytułem wstępu – w każdym sporze sądowym sąd stosuje obowiązujące prawo niejako dwutorowo: po pierwsze, sąd opiera się na przepisach proceduralnych, które regulują takie kwestie jak np. wyznaczanie i przebieg rozpraw, doręczenia, terminy, czy środki zaskarżenia; po drugie sąd stosuje prawo, który reguluje dany stosunek prawny, na którym zasadza się spór, np. kodeks cywilny w przypadku sporu o zwrot pożyczki.

To pierwsze nazwijmy po prostu procedurą, z tym drugim jest trochę trudniej – prawnicy nazywają je prawem właściwym (jakby istniało jakieś niewłaściwe prawo… ;)) albo prawem materialnym.

Z procedurą sprawa jest prosta – każdy sąd stosuje procedurę kraju, w którym się znajduje. Polskie sądy stosują polski kodeks postępowania cywilnego (kpc), niemieckie sądy stosują jego niemiecki odpowiednik czyli Zivilprozessordnung (ZPO), austriackie sądy stosują austriackie przepisy, w Hiszpanii sąd zastosuje hiszpańskie itd.

Natomiast jeśli chodzi o prawo materialne, nie jest to już tak oczywiste. Po pierwsze, strony mogą umówić się na to, że dany stosunek prawny opierają na prawie materialnym danego kraju. Po drugie, przepisy krajowe lub międzynarodowe (konwencje międzynarodowe, rozporządzenia unijne) wskazują prawo właściwe w sytuacji, gdy strony takiego wyboru nie dokonały.

Niemiecki sąd nie zawsze stosuje niemieckie prawo

Przepisy, które regulują sądy którego konkretnie państwa powinny rozpatrywać spory z elementem międzynarodowym, nazywamy przepisami o jurysdykcji. Przepisy stanowiące o tym, prawo którego kraju „rządzi” danym stosunkiem prawnym, nazywamy prawem prywatnym międzynarodowym.

Jeśli mamy zatem spór z elementem transgranicznym, np. strony umowy mają swoje siedziby w dwóch różnych krajach lub też umowa była wykonywana za granicą, musimy zbadać zarówno przepisy o jurysdykcji, jak i przepisy prawa prywatnego międzynarodowego.

W wyniku tego badania może zaistnieć rozbieżny wynik – np. właściwym okaże się sąd niemiecki, ale prawo materialne polskie. Wydaje się to nielogiczne, ale to wcale nierzadka sytuacja. Wtedy sąd danego państwa będzie musiał zastosować prawo materialne innego państwa.

Sprawa wydaje się trudna, ponieważ skąd niemiecki sędzia ma znać polski kodeks cywilny albo odwrotnie? Sąd będzie musiał wtedy zasięgnąć informacji o treści prawa obcego.

Przebiega to oficjalnymi kanałami, poprzez odpowiednie komórki wymiaru sprawiedliwości i trwa dosyć długo. Sam czas oczekiwania na informację o prawie obcym może znacznie wydłużyć postępowanie.

Jak zatem zawczasu uniknąć takiej sytuacji?

Najlepszym sposobem jest zawieranie w umowach lub stosowanych przez danego przedsiębiorcę ogólnych warunkach umów zapisów określających jurysdykcję danego państwa i tożsamy zapis określający prawo właściwe. Jest to bardzo prosta klauzula, może ona brzmieć przykładowo tak:

„Prawem właściwym dla niniejszej umowy jest prawo państwa X. Wszelkie spory wynikające z niniejszej umowy podlegają rozstrzygnięciu przez sądy państwa X.”

gdzie oczywiście X = X, czyli oznacza to samo państwo.

Ale nie wszystkie stosunki prawne wynikają z umów, np. kwestie odszkodowań nie muszą mieć za podstawę umowy między stronami, np. czyny nieuczciwej konkurencji. Nie zawsze więc możemy się ubezpieczyć taką klauzulą, a sprawa może być tak pilna, że zdecydujesz się wnieść o tymczasowe zabezpieczenie, czyli środek prawny, który powinien w trybie natychmiastowym zabezpieczyć Twoje roszczenia.

Logicznym jest, że natychmiastowe zabezpieczenie praw strony nie idzie w parze z wielomiesięcznym zasięganiem informacji o treści prawa obcego. I w takich właśnie wyjątkowych sytuacjach niemieckie sądy mogą stosować wprost prawo niemieckie.

Oczywiście w każdym procesie, w którym występuje element prawa obcego, także same strony i ich pełnomocnicy mogą wskazywać sądowi treść prawa obcego i jego wykładnię zgodnie z doktryną i orzecznictwem danego kraju.

W czym mogę Ci pomóc?

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Marta Fandrey, LL.M. w celu obsługi przesłanego zapytania. Szczegóły: polityka prywatności.

    { 0 komentarze… dodaj teraz swój }

    Dodaj komentarz

    Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

    Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

    Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

    Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez Marta Fandrey, LL.M. w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

    Poprzedni wpis:

    Następny wpis: